Khi nói về chứng khoán, chắc hẳn mọi người sẽ nghĩ ngay đến các giao dịch cổ phiếu, trái phiếu… là những công cụ giúp đầu tư kiếm tiền hiệu quả. Nhưng ít ai biết rằng cổ phiếu và trái phiếu chỉ là một hạng mục đầu tư nhỏ trong thế giới tiền tệ bao la. Hiện nay, trên thị trường còn có rất nhiều các công cụ đầu tư khác, trong đó chứng khoán phái sinh chính là một yếu tố quan trọng bạn khó có thể bỏ qua. Chứng khoán phái sinh hiện nay còn khá mới mẻ, nên đến thời điểm bây giờ vẫn còn rất nhiều câu hỏi được đặt ra như chứng khoán phái sinh là gì? Để biết được lời giải đáp cho câu hỏi này, VN24h.info mời mọi người cùng xem qua bài viết ngay sau đây!
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chúng ta có thể hiểu rằng, chứng khoán phái sinh là một công cụ về tài chính, giá trị của chúng được phụ thuộc vào tài sản của một cơ sở nhất định.
Chúng khoán phái sinh còn quy định về nghĩa vụ và quyền lợi của những người tham gia trong việc chuyển khoản, thanh toán tài sản của mình với một mức giá nhất định trong thời gian tương lai.
Các loại tài sản để giao dịch chứng khoán phái sinh là các loại có giá trị lâu dài như kim loại, nông sản, cổ phiếu, trái phiếu,.. Và một số loại tài sản nhất định có giá trị cao.
Để có thể gia nhập được vào thị trường chứng khoán phái sinh, bạn cần phải mở một tài khoản trên sàn giao dịch mới có thể tham gia.
Loại chứng khoán phái sinh được triển khai tại Việt Nam?
Chứng khoán phái sinh tại Việt Nam sẽ được triển khai bao gồm các loại như sau:
- Hợp đồng quyền chọn: Đây là loại hình tham gia theo kiểu người nắm giữ hợp đồng sẽ có quyền, nhưng lại không có nghĩa vụ mua hay bán một loại tài sản của cơ sở ở một thời điểm nhất định trong thời gian tương lai, theo mức giá đã được thỏa thuận xác định trước. Và người bán hợp đồng phải có nghĩa vụ thực hiện các giao dịch khi người nắm giữ hợp đồng thực hiện quyền chọn. Trong hợp đồng quyền chọn sẽ được bao gồm quyền mua và quyền bán ở một thời điểm nhất định hoặc trước thời điểm đã được đặt ra trước đó.
- Hợp đồng kỳ hạn: Đây là loại hợp đồng giúp người mua và người bán đặt ra trước loại tài sản cơ sở và định giá trước. Hai bên sẽ cùng thỏa thuận giá cả và một thời gian nhất định trong tương lai mới có thể giao dịch. Không được giao dịch trước thời gian đã định là một ưu điểm cho loại hình hợp đồng này.
- Hợp đồng trong tương lai: Đây là loại hợp đồng có kỳ hạn và được chuẩn hóa, niêm yết giao dịch trực tiếp trên sở giao dịch chứng khoán Việt Nam.
- Hợp đồng hoán đổi: Hợp đồng hoán đổi là loại hình giúp cho người mua và người bán sẽ cho ra thỏa thuận về việc trao đổi các dòng tiền được phát sinh ra từ công cụ tài chính ở trong tương lai. Trong hợp đồng sẽ được nêu rõ ràng về các điều khoản và quy định thười gian để hoán đổi dòng tiền và các phương pháp tính cụ thể, rõ ràng.
Trong đó, các loại hợp đồng tương lai sẽ là sản phẩm được gọi là chứng khoán phái sinh đầu tiên có thể niêm yết và giao dịch ở thị trường Việt Nam. Cụ thể hơn là hợp đồng trong tương lai sẽ được trên số cổ phiếu HNX30 và VN30 và được ở trên sàn trái phiếu chính phủ trong kỳ hạn là 5 năm.
Nguyên lý về việc giao dịch loại hợp đồng tương lai cũng không khác biệt nhiều so với giao dịch cổ phiếu ở trong thị trường cơ sở. Các loại tài sản cơ sở đều là các công cụ nên độ rủi ro khi chơi thấp hơn các loại khác và có tính đại diện cao hơn.
Sự khác nhau giữa Giao dịch hợp đồng tương lai với Giao dịch cổ phiếu?
Việc khi giao dịch các loại hợp đồng tương lai diễn ra cũng tương tự như cổ phiếu. Người chơi sẽ được thực hiện các giao dịch bằng hình thức khác nhau như giao dịch thỏa thuận trước hoặc giao dịch khớp lệnh.
Khi chơi, sẽ có bảng giá riêng biệt cho các loại hợp đồng tương lai, người chơi sẽ dựa trên sự kỳ vọng của mình mà đưa ra lệnh và khi khớp lệnh với bảng giá trên sàn thì sẽ được tham gia vào các loại hợp đồng tương lai. Với cách chơi khá giống như cổ phiếu, người chơi sẽ được tự do mua và bán khi thấy chỉ số của hợp đồng tương lai khi tăng hay giảm. Điểm lưu ý khi chơi là các loại hợp đồng sẽ cần phải có thời gian để đáo hạn. Chính vì thế, người chơi hãy lựa chọn hợp đồng có số tháng đáo hạn cho phù hợp với mình.
Nếu chơi cổ phiếu cơ sở, để mua được cổ phiếu người đầu tư sẽ phải đủ số tiền và khi bán cần phải có đủ số cổ phiếu trước khi bắt đầu giao dịch. Tuy nhiên, với loại hình đầu tư hợp đồng tương lai, người chơi không cần bắt buộc phải đủ số tiền để tham gia mua và không cần nắm giữ bất kỳ một thứ tài sản gì để có thể bán. Khi giao dịch hợp đồng tương lai, người chơi chỉ cần để ý đến hai hoạt động chính đó là thanh toán hàng ngày và ký các quỹ.
Ký quỹ là gì? Ký quỹ hoạt động như thế nào?
Khác biệt so với giao dịch cổ phiếu là người chơi phải ký quỹ. Đây là một hoạt động có thể hiểu như là đặt cọc trước để hai bên cùng đảm bảo về các nghĩa vụ và quyền lợi khi cùng tham gia hợp đồng. Việc ký quỹ sẽ được thực hiện tại trung tâm lưu ký và trung tâm sẽ giúp quy định về tỷ lệ ký quỹ ban đầu tùy vào các loại hợp đồng khác nhau.
Tỷ lệ phần trăm khi ký quỹ ban đầu sẽ được trung tâm lưu ký đưa ra và nêu rõ giá trị của hợp đồng trước khi hai bên cùng tham gia vào giao dịch chứng khoán phái sinh.
Nếu trong tình trạng người chơi không có đủ số tiền khi thực hiện ký quỹ thì sẽ được bên lưu ký yêu cầu nộp đủ số tiền, lúc này mới có thể tiếp tục tham gia nắm giữ vị thế trong hợp đồng tương lai.
Trên đây là một số thông tin về chứng khoán phái sinh và các hình thức khi tham gia giao dịch. Hy vọng, qua bài viết này của VN24h có thể giúp cho mọi người biết thêm thông tin và có lời giải đáp cho câu hỏi chứng khoán phái sinh là gì? Nếu bạn đang muốn tham gia chứng khoán phái sinh thì hãy tìm hiểu thật kỹ các điều khoản, nội quy trước khi tham gia để tránh rủi ro có thể xảy ra nhé.
